Како што за државата основата е Уставот, така и сите институции своето функционирање го базираат на законите.
Од тие причини решивме да ја објавиме/разгледаме законската регулатива која го регулира дарувањето на крв, односно денес ќе го објавиме „Законот за безбедност во снабдувањето со крв“, број 110/2007, кој е објавен на 14.09.2007-ма а влезен на сила на 22.09.2007-ма година.
Тука мора да нагласиме дека Законот претрпел неколку измени и дополни, но тие воглавном се несуштински од крводарителски аспект, па затоа нема да им обврнеме внимание.
Веднаш ќе преминеме на четвртата страница, односно ќе ја скокнеме содржината која можете да ја видите со кликање на сликите.
На оваа страница го гледаме Предметот на Законот, Обезбедувањето на крв, како се дефинирани потребите за крв, како дефинирањето на поими.
На петтата страница продолжува дефинирањето на поимите.
Можете да ги видите со кликање на самата слика.
На шестата страница продолжува и завршува дефинирањето на поимите.
Во продолжение на истата страница се дефинираат Името и надлежностите на Институтот за трансфузиона медицина.
На седмата страница, во Член 6, како прва од алинеите во кои се наведени дејностите на ЈЗУ ИТМ стои:
– Промоција на крводарувањето согласно усвоените принципи.
Во ред, една од дејностите се спроведува во соработка со невладиниот сектор, ама се наметнува прашањето:
– Кој ги наметнува принципите?
На страница 8 се наоѓаат Членовите 7 и 8, кои се однесуваат на:
– Одговорно лице во установата за трансфузиона медицина; и
– Болничка комисија за трансфузиона медицина.
Двата члена не се интересни од крводарителски аспект, ама доколку сакате можете да ги прочитате со кликање на сликата.
Стигнавме до глава 3: ДАРУВАЊЕ НА КРВ.
Во членот 9, прва алинеја, се спомнува „Годишниот план“ во кој се планираат единиците крв кои треба да бидат собрани во текот на годината. Интересна ставка на која ќе се осврнеме во некоја од следните објави. Сега само ќе спомнеме дека планот го предлага ИТМ а го донесува Министерот за здравство.
Во Членот 10 стриктно е објаснето дека акциите ги спроведуваат ЦКРСМ и ИТМ, согласно годишната програма, во согласност со начелата на Добрата трансфузиона пракса.
Тука ќе спомнеме дека со години не можеме да ги најдеме начелата, во пишана или електронска верзија.
Во Членот 11 се дефинираат принципите за дарување на крв.
Во согласност со Алинеја 3, ЗКПК КРВОДАРИТЕЛ упати барање до ЈП Железници и ЕЛС град Скопје за обезбедување бесплатен превоз за повеќекратните дарители на крв.
Да појасниме во врска со барањето пратено до Железници:
– бидејќи во помалите служби може да се дарува крв само во одредени денови, барано е крводарителите да бидат ослободени од плаѓање билети ДО и ОД местото во кое се наоѓа службата.
Барањето за ослободување од билети во железничкиот транспорт заглави во процедури, бидејќи ЈП МЖ бара истото да биде доставено до Владата од страна на МТСП, додека МТСП се прогласува за ненадлежно за ова прашање.
Веќе 3 години чекаме одговор од страна на ЕЛС град Скопје за ова, меѓу другите барања/предлози за крводарителски поволности.
Во Член 12, односно ДАРИТЕЛИ НА КРВ, во Алинеја 1, ќе посочиме дека има ограничувања за дарување на крв за малолетни лица.
Да напоменеме дека во Хрватска горната граница е варијабилна, односно начелно е 65 години(како кај нас) НО доколку дарителот е во добра здравствена состојба може да продолжи со дарувања до својата 70-та година, но не повеќе од 2 пати годишно.
Можете да ги видите и Членовите 13 и 14, кои во моментов нема да ги анализираме.
На страните 11 и 12 се дефинирани информациите кои се собираат при процесот на здравствена проверка на крводарители, како и начинот на нивна заштита, односно чување на истите.
Во член 19 е дефинирана „Организацијата и унапредувањето на дарувањето на крв“, нешто на што ќе ја засноваме нашата следна објава.
На 12-та страница започнува и Глава 4, односно „Обезбедување на квалитет и безбедност на крвта и крвните компоненти“.
Несуштинките страници ќе ги претрчаме со спомнување на обработените теми, односно: Обезбедување на квалитет и бебедност на крвта и крвните компоненти; Тестирање; Употреба на крв и крвни компонентни; Чување на примероци од тестирање; Забрана на дистрибуција и употреба на крв и крвни компонентни и Обезбедување на следливост.
На страницата 14 се обработени: Означувањето на крв и крвните компоненти; Увоз(на поедини крвни компоненти); Извоз(на крвта до лиценцирани трансфузиолошки установи, а со согласност од МЗ); и Обезбедување на квалитет при употреба на крв и крвни компоненти.
На страницата 15 се обработени:
– Право на информација и други права на пациентите при трансфузија на крв и крвни компоненти; и
– Евиденција и документација за примена крв и крвни компонентни.
На страница 16 се обработени:
– Архивирање на документацијата;
– Сериозно неповолен настан или реакција;
-Повлекување на крв и крвни компоненти од дистрибуција и употреба; и
– Извештај за собирање и искористување на крв.
Овде ќе се задржиме на Член 35, односно ИТМ треба најдоцна до крајот на Февруари во тековната година да поднесе извештај за работата до Министерстото за здравство за претходната година.
Во извештајот треба да се содржани бројот и видот на дарувања на крв и крвни компоненти, количината на собраната крв, увозот и извозот, како и за количината на потрошени крв и крвни компоненти.
На страница 17 се дефинирани постапките доколку се работи за Инфицирани дарители на крв и Инфицирани пациенти.
Страницата 18 го содржи членот кој ја дефинира Заштитата на податоци и една многу важна глава, Глава 5.
Како што можете да видите, во рамките на системот, во Член 39, е планиран „Стручен совет за снабдување со крв“.
Советот е единственото Тело кое е дефинирано со Законот според кој работи ИТМ, а тука јасно се гледа дека еден член од него треба да дојде од „Здружение на крводарители“.
Во последните 4 години, во незванична комуникација со вработени во ИТМ, добиваме одговор дека не можат да сорабоуваат со Нас бидејќи тоа не е дозволено согласно нивниот Закон.
Се наметнува прашањето: „Дали воопшто го познаваат законот согласно кој ја вршат својата должност?“
Според информациите со кои располагаме, овој Совет никогаш не е формиран, што е директна одговорност на сите директори на ИТМ и Министри за здравство од Март 2008-ма, бидејќи во Членот 53(на последната страница) е даден рок од 6 месеци за формирање на Советот од денот на стапување на сила на овој Закон.
На страна 19 почнува глава која го дефинира надзорот на работата на ИТМ.
Членовите се:
– Видови на надзор;
– Надзор над законитоста на работата и над стручната работа;
– Внатрешен надзор над стручната работа;
– Инспекциски надзор;
– Записник и решение на инспектор;
– Постапување на инспектор;
– Усна наредба;
– Жалба по решение; и
-Поднесување на барање за поведување на прекршочна постапка.
Глава 7, Прекршочни одредби, ќе ја прескокнеме бидејќи нема суштинско значење од аспект на дарувањето крв и крводарителите воошто.
Идеме сдиректно на страница 24, каде се наоѓа Глава 8, односно „Преодни и завршни одредби“.
Во Глава 8, во член 52, го гледаме рокот во кој поранешниот „Републички завод за трансфузиологија“ мора да се реорганизира и да се профилира како „ЈЗУ Институт за трансфузиона медицина“.
Членот 53, кој го спомнавме погоре, гласи: „Министерот за здравство ќе го формира Стручниот совет за снабдување со крв“ во рок од 6 месеца од денот на влегување на сила на овој Закон“.
Ги повикуваме ЈЗУ ИТМ и Министерството за здравство јавно да ја обзнанат датата, со објава на документот, на формирање на овој Совет, како и членовите кои го сочинуваат.
Продолжуваме следната среда со нови помалку или повеќе познати информации.